Jeszcze jedna próba, ostatni raz – naciskam klawisz, żeby połączyć się z obsługą klienta. Dzwoni. Po chwili komputerowy głos sprzedawcy internetowego Exxpozed informuje: „Żaden agent nie jest dostępny” – i zrywa połączenie. Specjalista od sportów górskich i outdoorowych jest niedostępny również dla wielu innych klientów, o czym świadczą niezliczone wpisy na portalach z recenzjami. Zawiedzeni konsumenci, podobnie jak ja, czekają miesiącami na zwrot pieniędzy. Albo zapłacili, ale nigdy nie otrzymali towaru.
Exxpozed od dłuższego czasu nie odpowiada na maile. Czy kiedykolwiek zobaczę swoje 565,18 euro za kurtkę turystyczną, którą zwróciłem w styczniu?
Założona w 2010 roku firma w Dietmannsried w regionie Oberallgäu dobiegła końca. Założyciel i właściciel Andreas Bindhammer (52) złożył 11 kwietnia wniosek o upadłość w sądzie rejonowym w Kempten. Prokuratorzy badają podejrzenia oszustwa i defraudacji. Jak poinformował rzecznik urzędu, obecnie w toku jest 30 spraw karnych. Jeśli wierzyć informacjom niezadowolonych klientów na portalach z recenzjami, ich liczba może jeszcze wzrosnąć.
Podczas nalotu na biura na początku kwietnia śledczy zabezpieczyli liczne dowody, w szczególności dokumenty księgowe, i obecnie je oceniają. Ponadto „trwają kompleksowe dochodzenia finansowe dotyczące ostatnich lat obrotowych spółki Exxpozed” – powiedział rzecznik prokuratury, wskazując, że tym razem śledczy przyjrzą się sprawie jeszcze dokładniej.
Prokuratorzy już po raz drugi wszczęli dochodzenie w sprawie Exxpozed po fali zarzutów karnych i skarg. Już latem 2024 r. zbadano podejrzenie „umyślnego oszustwa”. Najwyraźniej nie udało się tego udowodnić i wówczas postępowanie umorzono.
Ponad 200 postępowań sądowych w sprawie wezwań do zapłaty
Skargi dotyczące nieuwzględnionych zwrotów pieniędzy i niedostarczonych towarów to temat, który często pojawia się na portalach z opiniami, takich jak Trusted Shops i Trustpilot. Pochodzą one z 2023 roku i pochodzą nie tylko z Niemiec, ale także z Wielkiej Brytanii , Liechtensteinu i Polski. Jak podaje Allgäuer Zeitung , od 2023 roku klienci w dziesięciu krajach związkowych wszczęli 223 postępowania prawne przeciwko Exxpozed, aby odzyskać swoje pieniądze.
Sytuacja jest „krytyczna”, przyznał sam dyrektor generalny Exxpozed Bindhammer w wywiadzie dla lokalnej prasy jesienią 2023 r. Wówczas jednak zbagatelizował pogłoski o zbliżającej się niewypłacalności. Wcześniej dostawca usług płatniczych PayPal ograniczył, a następnie całkowicie zablokował konta Exxpozed w związku z rzekomymi nieprawidłowościami. Sprzedaż Exxposhed spadła o ponad jedną trzecią.
Sąd wyznaczył Roberta Saama z Kempten na tymczasowego zarządcę masy upadłościowej. Według sądu rejonowego postępowanie upadłościowe nie zostało jeszcze wszczęte. Saam, prawnik specjalizujący się w prawie upadłościowym, nie jest dostępny, aby porozmawiać ze swoim biurem, pomimo wielokrotnych telefonów. Kancelaria prawna na razie nie odpowiedziała na pisemne zapytanie.
Znika tymczasowy zarządca masy upadłościowej
Zamiast tego szef Exxpozed, Bindhammer, zabrał głos w lokalnej prasie. Saam widzi „zdecydowane możliwości kontynuowania działalności” – twierdzi były zawodowy sportowiec i ekstremalny wspinacz. Tymczasowy zarządca masy upadłościowej poszukuje inwestora. Jak twierdzi gazeta, poszukiwania „znajdują się na zaawansowanym etapie”, przedsiębiorca odpowiedzialny za trudną sytuację Exxpozed, a nie sam zarządca masy upadłościowej.
Bindhammer, który w latach 2014–2020 otrzymał dofinansowanie w wysokości 712 359 euro od powiatu Oberallgäu , mimo złożenia wniosku o upadłość nadal oferuje towary na swoich stronach internetowych Exxpozed.de i OutdoorSport24.com. Druga strona do składania zamówień również zawodzi – 87 procent opinii klientów jest negatywnych.
Wielu klientów, których to dotyczyło, zgłosiło brak zwrotów pieniędzy oraz poważne problemy z zamówieniami i obsługą klienta na tych stronach. „Klienci powinni już wiedzieć, że nie powinni tu kupować” – ostrzega znany ekspert ds. handlu elektronicznego w wywiadzie dla magazynu „Manager”. Pod koniec kwietnia Bindhammer osobiście pozostawił otwartą kwestię dla Allgäuer Zeitung, czy Exxpozed gwarantuje zwrot pieniędzy po dokonaniu zwrotu.
Bindhammer potajemnie bada nowe kanały sprzedaży
Ponieważ jego własne kanały sprzedaży online zostały masowo zdyskredytowane, Bindhammer po cichu poszukuje nowych kanałów sprzedaży. Upadły przedsiębiorca próbuje również sprzedawać towary za pośrednictwem sklepu internetowego należącego do dyrektora Exxpozed, który rzekomo prowadzi niezależnie i na własną odpowiedzialność od 2024 r., nie wspominając przy tym o skażonej nazwie własnej firmy. Jak wyjaśnił pracownik gazety „Allgäuer Zeitung”, najwyraźniej targowisko jest otwarte także dla innych handlowców. Jednakże doraźne kontrole przeprowadzone przez gazetę ujawniły dotychczas tylko jednego sprzedawcę: Andreasa Bindhammera.
„Takie strategie mogą być uzasadnione z perspektywy uczestnika rynku. Jednak niosą ze sobą ryzyko dalszego podważenia zaufania klientów, jeśli nie zostaną przekazane w sposób przejrzysty i jasny” – mówi ekspert ds. handlu elektronicznego.
Mecenas Hagen Riemann również jest świadomy tej praktyki. Jak mówi hamburski ekspert ds. zarządzania długami i prawa karnego, a także innych dziedzin, w wywiadzie dla magazynu „Manager”, od lat obserwuje on te zjawiska w kontekście prawa upadłościowego i konsumenckiego. W wielu przypadkach dyrektorzy zarządzający próbowali uciec od złej reputacji niewypłacalnej firmy, odsprzedając ją pod nowymi nazwami marek lub domenami. Często korzystali z pomocy ludzi podstawionych lub bliskich krewnych, którzy pełnili funkcję formalnych zarządców lub właścicieli. W rzeczywistości jednak kontrola ekonomiczna pozostałaby w rękach pierwotnego operatora, wyjaśnił prawnik w wywiadzie. Bindhammer odmówił komentarza, gdy go o to poproszono.
„Kiedy byli operatorzy tworzą nowe platformy za pomocą słomianych ludzi i kontynuują stare praktyki biznesowe, nie jest to nowy początek gospodarczy, ale często celowe obejście roszczeń wierzycieli” – wyjaśnia prawnik.
Problem: Dopóki nie da się jednoznacznie udowodnić pośredniego wpływu lub celowego transferu aktywów, taką praktykę trudno będzie podważyć na drodze prawnej. Jest to frustrujące dla dotkniętych tym problemem konsumentów. Ponieważ często, pod nowymi nazwami, doświadczali tych samych problemów: słabej komunikacji, niedostarczanych przesyłek, braku zwrotów pieniędzy.
Riemann nie wyklucza możliwości, że szef Exxpozed, Bindhammer, mógł opóźniać ogłoszenie upadłości w tym przypadku. Widzi co najmniej „uzasadnione podejrzenie” w tej sprawie, opierając się na dużej liczbie skarg i ostrzeżeń dotyczących nieprzetworzonych zwrotów i niedostarczonych przesyłek od 2023 r. Poszkodowani klienci mogą złożyć odpowiednie zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do prokuratury. Jednak przeszkody są wysokie, a konsumentom często brakuje wiedzy i zasobów. Każdy, kto obawia się wysiłku związanego ze złożeniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, musi zaufać, że zarządca masy upadłościowej dobrze wykona swoją pracę: jest on oficjalnie zobowiązany do zbadania możliwych przestępstw i, w razie potrzeby, do samodzielnego złożenia zawiadomienia.
Wielu klientów dochodzi już swoich roszczeń na drodze prawnej. Radca prawny Riemann uważa, że liczba 223 znanych dotychczas przypadków jest „niezwykle wysoka” w przypadku firmy takiej jak Exxpozed. Jego zdaniem tak wysoka liczba nie wskazuje na „odosobnione nieporozumienie lub trudności w przetwarzaniu, lecz raczej na systematyczny i masowy wzorzec opóźnień w płatnościach”.
A jednak znane przypadki stanowią zapewne tylko wierzchołek góry lodowej. Wielu konsumentów unikało pójścia do sądu, nie korzystając z usług prawnika z obawy przed wysokimi dodatkowymi kosztami lub niepewnością co do swojej sytuacji prawnej. W przypadku kwot poniżej 500 euro ryzyko kosztów dla konsumentów niemających ubezpieczenia chroniącego ich przed roszczeniami prawnymi często przekracza rzeczywistą wartość przedmiotu sporu. „Co więcej, nawet pomyślnie uzyskany wyrok może okazać się bezwartościowy, jeśli – jak w tym przypadku – firma ogłosi później upadłość” – mówi Riemann.
W przypadku sprzedawcy internetowego Exxpozed złożono jedynie wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego, ale jeszcze go nie wszczęto. Jednak nawet w toku takiej procedury konsumenci prawdopodobnie otrzymają zwrot jedynie ułamka należnych im kwot. Doświadczenie pokazuje, że w takich przypadkach stopa zwrotu wynosi 5 procent – zgadzają się Riemann i ekspert ds. handlu elektronicznego.
Inwestor zazwyczaj przejmuje tylko aktywa, a nie zobowiązania
Poszkodowani klienci muszą jednak sami podjąć działania i zgłosić swoje wierzytelności syndykowi masy upadłościowej Robertowi Saamowi w tzw. tabeli upadłości. Zalecany jest kontakt bezpośredni. Jednocześnie konsumenci powinni zasięgnąć informacji na stronie internetowej www.insolvenzbekanntmachungen.de , gdzie podane są do publicznej wiadomości informacje o postępowaniu upadłościowym, w tym o sposobie zgłaszania roszczeń.
Nawet jeśli zarządca masy upadłościowej rzeczywiście znajdzie inwestora, klienci nie powinni mieć zbyt wielkich nadziei. Z reguły inwestor przejmuje aktywa wyłącznie w ramach tzw. transakcji aktywów, a nie całą działalność przedsiębiorstwa, łącznie ze zobowiązaniami. Niezależnie od tego, czy dojdzie do niewypłacalności, czy też wkroczy inwestor, perspektywy dla klientów z niespłaconymi należnościami są w obu przypadkach dalekie od zachęcających.
Ekspert ds. handlu elektronicznego podsumowuje, że właściciel Exxpozed, Bindhammer, najwyraźniej za bardzo się rozwinął jako mniejszy, agresywny cenowo gracz na bardzo konkurencyjnym rynku. Cenę za upadek nieudanego przedsiębiorcy i byłego profesjonalnego wspinacza płacą teraz jego oszukani klienci, a prawdopodobnie także około 80 pracowników , którzy w dobrych czasach wysyłali podobno do 1400 zamówień dziennie do ponad pół miliona klientów.
