iPhone firmy Apple jest uważany za najbardziej udany produkt elektroniczny w historii na całym świecie. Od czasu swojej premiery w 2007 roku Apple sprzedał ponad miliard smartfonów na całym świecie. Prawdą jest, że coraz więcej smartfonów z systemem operacyjnym Android jest obecnie sprzedawanych na całym świecie przez niezliczonych producentów niż iPhone’y. Ale jeśli chodzi o sprzedaż i jeszcze większe zyski, Apple regularnie wyprzedza ze względu na wyższą średnią cenę sprzedaży iPhone’a.
Historia sukcesu iPhone’a jest nierozerwalnie związana ze sklepem Apple App Store. Obecnie na platformie dostępnych jest prawie 1,8 miliona aplikacji. Łącznie w ciągu ostatnich 15 lat pobrano tam ponad 370 miliardów aplikacji. Ale teraz udany model jest zagrożony, przynajmniej w Europie, ponieważ obecne prawodawstwo UE zakończy monopol App Store na iPhone’a.
Kiedy pierwszy iPhone miał swoją premierę w 2007 roku, współzałożyciel Apple, Steve Jobs, nie miał jeszcze spójnej strategii dotyczącej oprogramowania. Wtedy nie było App Store. Koncepcja Jobsa zakładała po prostu, że twórcy aplikacji powinni oferować swoje aplikacje jako programy internetowe działające w przeglądarce Safari. Jednak żaden zdrowy ekosystem aplikacji nie mógłby powstać na tak niepewnych technicznie podstawach.
Jednak Jobs szybko dostrzegł potrzebę zmian: w październiku 2007 roku ówczesny szef Apple ogłosił, że możliwe będzie programowanie prawdziwych aplikacji na iPhone’a. A potem, 10 lipca 2008 r. — 15 lat temu — firma Apple otworzyła sklep App Store z ponad 500 aplikacjami, w tym grami, programami edukacyjnymi, aplikacjami do robienia zakupów i narzędziami zwiększającymi produktywność dla biznesu. Około jedna czwarta aplikacji była bezpłatna, płatne aplikacje często kosztują mniej niż dolara. Dzień później nowy sklep przyćmił nawet prezentację nowego iPhone’a 3G, który w przeciwieństwie do pierwszego iPhone’a był w stanie obsługiwać mocniejszy standard komunikacji mobilnej UMTS (3G).
Już wtedy Jobs był pewien, że App Store może stać się biznesem wartym miliardy dolarów. W wywiadzie dla Wall Street Journal w sierpniu 2008 roku Jobs powiedział, że może sobie wyobrazić roczną sprzedaż na poziomie pół miliarda dolarów. „A w pewnym momencie może to być miliard”. W rzeczywistości stało się to bardzo wieloma miliardami. W samym roku fiskalnym 2022 wkład App Store do bilansu Apple prawdopodobnie wyniósł około 70 miliardów dolarów.
Jednak na początku 2008 roku sum tych nie było widać. Jednak konkurencja również dowiedziała się o tej koncepcji: w październiku 2008 roku Google poszedł w jej ślady i wprowadził Android Market, obecnie znany jako Google Play Store. Rok później Apple pozwolił programistom początkowo oferować aplikacje bezpłatnie w sklepie, ale potem pobierać opłaty w aplikacjach za dodatkowe funkcje lub ukrywanie reklam. Te zakupy w aplikacjach napędzały w szczególności biznes gier komputerowych.
Początkowo twórcy aplikacji musieli na ogół przekazywać Apple 30 procent swojej sprzedaży w App Store. Po gwałtownych protestach głównych graczy, takich jak dostawca gier Epic Games („Fortnite”) i serwisów muzycznych, takich jak Spotify , Apple zmniejszyło udział w przychodach dla subskrypcji i mniejszych dostawców nawet do 15 procent. Nadal toczy się postępowanie sądowe w sporze dotyczącym rzekomego „podatku od Apple”. Pomimo tych kontrowersji sprzedaż w świecie aplikacji nadal rosła. Według badania przeprowadzonego przez firmę analityczną Analysis Group, opublikowanego w maju 2023 r., w 2022 r. w sklepie Apple App Store bezpośrednio wygenerowano prawie 98 miliardów euro z cyfrowych towarów i usług. Ponadto 102 miliardy euro pochodzą z reklam w aplikacjach.
Jeśli spojrzeć na wszystkie transakcje, które również odbywają się pośrednio za pośrednictwem aplikacji ze sklepu, próg równowartości jednego biliona euro w sprzedaży został nawet przekroczony po raz pierwszy. Wzrost handlu internetowego w Chinach jest przede wszystkim odpowiedzialny za boom. Tam sama Grupa Analiz odnotowała sprzedaż towarów i usług za pośrednictwem aplikacji ze sklepu na równowartość 490 miliardów euro. Europa jest warta prawie 112 miliardów euro we wszystkich obszarach.
Związana z tym ogromna siła rynkowa Apple jest z jednej strony krytykowana przez konkurentów takich jak Microsoft . Narzekają, że Apple nie zezwoliło jeszcze na alternatywę dla własnego sklepu z aplikacjami. Ale ten quasi-monopol jest również postrzegany krytycznie w polityce. W Unii Europejskiej na początku lipca została uchwalona ustawa o rynkach cyfrowych (DMA), która ma zapobiegać antykonkurencyjnym zachowaniom dużych firm internetowych. DMA wejdzie w życie w tym roku i w 2024 roku. Następnie „strażnicy”, tacy jak Apple, mogą zostać zmuszeni do zezwalania na sklepy z aplikacjami innych firm.
Powinno to również przełamać opór Apple wobec alternatywnych opcji instalacji aplikacji i opcji rozliczeń. Według doniesień amerykańskich mediów, grupa przygotowuje się do umożliwienia alternatywnych sklepów z aplikacjami dla iPhone’a i iPada w UE, a także bezpośredniego zakupu aplikacji bez sklepu. Powinien zacząć się od iOS 17, którego spodziewamy się jesienią przyszłego roku.
Klienci Apple będą mieli wtedy większą swobodę wyboru, przynajmniej w Europie. Oczekuje się, że kilku graczy, takich jak Microsoft i Epic, bezzwłocznie otworzy swoje sklepy z aplikacjami w środowisku Apple. Możliwa będzie również bezpośrednia instalacja programów – połączona z ryzykiem złapania jednego lub drugiego złośliwego oprogramowania.
