Jeśli Polska chce pozyskać Chińskich inwestorów dla rozwoju sektora energetycznego powinna działać szybko. Może się bowiem okazać, że pod presją międzynarodowych ograniczeń emisji spalin władze Państwa Środka mogą zmienić swoją politykę inwestycji.
Proces sprzedaży elektrowni Połaniec będzie prawdziwym testem dla polskich władz, które muszą zdecydować o przyszłości strategicznego sektora gospodarki i wykorzystania polskiego węgla. I choć polski rząd zacieśnia kontrolę nad sektorem energetycznym, będzie zmuszony do zaproszenia inwestorów zagranicznych dla elektrowni Połaniec. Okazuje się bowiem, że chcąc sprostać krajowym niedoborom energii, które szacowane są na poziomie 10 GW w ciągu najbliższych 10 lat, Polska musi szukać środków na inwestycje i zapewnienie zbytu dla polskiego węgla. Tymczasem w czasie, gdy lista oferentów z Ameryki i Europy kurczy się w wyniku ‘’awersji do czarnej energii’’, inwestorzy z Chin pozostają jedyną, długoterminową opcją partnerstwa energetycznego.
W marcu br. amerykańskie banki JP Morgan Chase i PNC Financial ogłosiły oficjalnie wstrzymanie programów inwestycyjnych dla budowy elektrowni opalanych węglem. To kolejne instytucje po Chińczycy jedyną alternatywą dla polskiej energii i Bank of America, które wycofały się finansowania projektów energetycznych (węglowych) w 2015 roku. (CNBC, Marzec 2016)
Tymczasem Polska staje w obliczu niedoborów energetycznych, które wymagają – według danych PAIiIZ – inwestycji rzędu 150 mld PLN w ciągu najbliższych 15 lat – suma pozostająca obecnie poza możliwościami budżetu polskiego państwa. Jednocześnie 80% energii elektrycznej w Polsce pochodzi z elektrowni opalanych węglem!!! Ta perspektywa pojawia się w czasie, gdy międzynarodowe banki i inwestorzy drastycznie ograniczają programy finansowania ‘’projektów czarnej energii’’. Jedynymi inwestorami dysponującymi odpowiednimi środkami finansowymi oraz polityczną wolą są instytucje z Chin (China Bank, który w ostatnim czasie wyraźnie wskazywał na zainteresowanie polskim sektorem energetycznym).
Oczywiście w ostatnim czasie pojawiali się inwestorzy z Japonii prowadząc rozmowy nt. elektrowni w Ostrołęce czy Chińscy inwestorzy zainteresowani kupnem elektrowni Połaniec, lecz im bardziej zaawansowany jest proces sprzedaży Połańca przez francuski koncern ENGIE, tym większą rolę ogrywa oferta gotówkowa. Który z oferentów jest w stanie zagwarantować (oprócz zapłaty ceny elektrowni) dodatkowych 0,5-1 mld Euro inwestycji w modernizację zakładu? Który z oferentów branżowych ma doświadczenie i daje długoterminowe gwarancje na zakup polskiego węgla dla elektrowni?
‘’Azjaci – szczególnie Chińczycy – są jedynymi inwestorami na świecie dysponującymi wystarczającymi środkami finansowymi na inwestycje w elektrownie węglowe’’ – podkreśla analityk jednego z międzynarodowych banków inwestycyjnych. Potwierdzają to analizy Boston University’s Global Economic Governance Initiative i Chinese Academy of Social Sciences (thethirdpole.net) twierdząc, że 2 chińskie banki przeznaczyły na inwestycje w projekty energetyczne kwotę zbliżoną do 6 międzynarodowych instytucji razem wziętych….
Tylko China Development Bank oraz Export Import Bank of China udzieliły w latach 2006-2014 pożyczek na kwotę 684 miliardów USD, podczas gdy 6 największych, międzynarodowych banków (m.in. World Bank, Asian Development Bank, Inter-American Development Bank) finansowały w tym czasie projekty warte 700 miliardów USD. Co ciekawe, chińskie banki udzieliły w tym samym okresie pożyczki na kwotę 117 miliardów USD na realizację krajowych projektów energetycznych, co stanowiło dwucyfrowy wzrost roczny. ‘’Obecnie Chiny mają nadwyżkę energetyczną na poziomie 900.000 MW tylko z energii węglowej. To ilość, którą można wyprodukować w 1.300 blokach opalanych węglem. Dodatkowo Chiny rozwinęły technologię Ultra Super Critical, która gwarantuje wydajność pracy pieców na poziomie 43-46% – bardzo istotny wskażnik pod względem ograniczania emisji spalin do powietrza’’ – podkreśla ekspert sektora energetycznego w EnergyDesk Greenpeace.
I aczkolwiek polska Enea potwierdziła swoją ofertę zakupu elektrowni Połaniec, wielu obserwatorów rynku wątpi w długoterminowe zdolności finansowe tego koncernu.
‘’To będzie strategiczna decyzja polskiego rządu. Zwrot elektrowni Połaniec w państwowe ręce nie rozwiąże długoterminowych problemów z wizją energetycznej zapaści Polski. Wręcz przeciwnie, veto polskiego rządu dla inwestora z zagranicy będzie jasnym sygnałem , że Polska odrzuca zagraniczne inwestycje w sektorze energetycznym w czasie, gdy musi zmodernizować polski sektor energetyczny, przestarzałą sieć transmisji energii i zbudować potencjał 1000MW dodatkowej energii aby sprostać zapotrzebowaniu naszego kraju w ciągu najbliższych lat’’ – podkreśla ekspert rynku energetycznego.
Polska charakteryzuje się największą dynamiką wzrostu zapotrzebowania na energię (Raport EY 2014)
Najbardziej zrozumiałym wyborem dla Polski są inwestorzy z Chin. To wpisywałoby się w ostatnie ocieplenie na linii Warszawa – Pekin po obustronnych wizytach dyplomatycznych i biznesowych. Wizyta prezydenta Chin w Polsce, zakup rządowych, polskich obligacji (pierwszych denominowanych w Juanie) Panda o wartości 3 mld Juanów przez chińskie instytucje finansowe – to stworzyło bardzo dobre podłoże dla dalszych inwestycji i partnerstwa. Chiny są 2 największym importerem z Polski. Co najważniejsze, Chiny są jedynym krajem na świecie, który nadal najwięcej inwestuje w elektrownie opalane węglem i rozwój technologii ( ponad 60 nowych elektrowni w technologii Ultra Critical Power).
To wszystko dzieje się w momencie, gdy międzynarodowa społeczność naciska na Chiny i zmusza do ograniczeń emisji spalin politykę proekologiczną. Chiny zobowiązały się do dostosowania do międzynarodowych standardów i znacznego ograniczania emisji spalin do 2030 roku. W konsekwencji państwowa agencja China National Development & Reform Commission wstrzymuje pozwolenia na budowę nowych elektrowni opalanych węglem w regionach, charakteryzujących się nadwyżkami energii. Projekty rozpoczęte są jednak nadal finansowane i wspierane przez publiczne środki.
Według agencji Climate Policy Initiative z San Francisco, Chiny (tylko w latach 2010-2014) zainwestowały w elektrownie napędzane węglem 38 miliardów USD (253 miliardy Juanów). Teraz chcą zainwestować 72 miliardy USD w nowe inwestycje poza granicami swojego kraju…. Stąd tak duże zainteresowanie Polską.
Nie oznacza to jednak, że wkrótce może się okazać, iż władze Państwa Środka zmienią swoje nastawienie do inwestycji w energię węglową…. Ucieczka takiego partnera mogłaby mieć złe konsekwencje dla Polski. Partnera, który dziś wydaje się być najlepszym wyborem dla długoterminowej strategii energetycznej naszego kraju.
Niedobory energetyczne Polski
- 6-10 GW – potrzebne Polsce do zaspokojenia potrzeb krajowego popytu
- 1 GW – zdolność produkcyjna jednego zakładu energetycznego (opalanego węglem) średniej wielkości
- Euro 1,5 bln – wymagane środki na inwestycję w budowę jednej elektrowni
- Euro 15 bln – potrzeby finansowe polskiego rządu na inwestycje w sektor energetyczny w ciągu najbliższych 10 lat
