Globalne zapotrzebowanie na energię elektryczną znacząco wzrasta, częściowo ze względu na samochody elektryczne i centra danych. Energię zapewniają duże ilości gazu i powrót energii jądrowej – ale to nie wszystko. Klimatyzacja , sztuczna inteligencja i inne energochłonne urządzenia spowodowały nieproporcjonalny wzrost światowego zapotrzebowania na energię w ubiegłym roku. Jak ogłosiła Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) w Paryżu, dodatkowe zapotrzebowanie zostanie pokryte przede wszystkim ze źródeł energii słonecznej i jądrowej. Jednak paliwa kopalne, zwłaszcza gaz, nadal cieszą się popytem. Najważniejsze punkty w skrócie:
Klimatyzacja jako „zabójca klimatu”?
Wzrost popytu na energię był spowodowany przede wszystkim popytem na energię elektryczną, który wzrósł o 4,3 procent w porównaniu z rokiem poprzednim. Oznacza to, że wzrost jest prawie dwukrotnie wyższy od średniej z ostatnich dziesięciu lat.
Eksperci uważają, że jedną z głównych przyczyn wzrostu zapotrzebowania o 1100 terawatogodzin jest stosowanie klimatyzacji, szczególnie ze względu na ekstremalne upały w Indiach i Chinach . Coraz więcej osób może sobie pozwolić na takie urządzenia, a klimat na świecie jest coraz cieplejszy.
Kraje wschodzące i rozwijające się odpowiadały za ponad cztery piąte całkowitego wzrostu zużycia energii. IEA poinformowała, że duża ilość energii elektrycznej została również przeznaczona do systemów sztucznej inteligencji, centrów danych i coraz częściej pojazdów elektrycznych.
Energia jądrowa znów w cenie – nie tylko w Azji
Zdaniem Claudii Kemfert, ekonomistki ds. energii w Niemieckim Instytucie Badań Ekonomicznych (DIW), państwa muszą zrobić wszystko, co w ich mocy, aby zapewnić wydajność klimatyzacji i sztucznej inteligencji. „Koszty energii odnawialnej stale spadają, w związku z czym zwiększone zapotrzebowanie na energię elektryczną można zaspokoić wyłącznie za pomocą tańszej energii odnawialnej” – dodała. Niemcy również muszą skupić się na ich rozbudowie. Energia jądrowa jest droga i ryzykowna, dlatego nie jest alternatywą.
Jednakże na całym świecie energetyka jądrowa przeżywa renesans: ukończono sześć nowych reaktorów, dwa z nich powstały w samych Chinach. W rezultacie na całym świecie zainstalowano o jedną trzecią więcej nowych mocy niż w roku poprzednim. Swoje możliwości powiększyły również trzy państwa G7: USA, Wielka Brytania i Francja. Niemcy zrezygnowały z energii jądrowej.
Jednak wysoki wzrost wynika także z małej liczby nowo podłączonych elektrowni jądrowych, powiedział Andreas Fischer, ekspert ds. energetyki w Niemieckim Instytucie Ekonomicznym (IW). „Jednakże liczba rozpoczętych projektów budowlanych pozostała w dużej mierze stabilna w ciągu ostatnich czterech lat”.
Popyt na węgiel i ropę rośnie – ale wolniej
Tymczasem popyt na węgiel nadal rośnie, chociaż słabnie podobnie jak w latach ubiegłych. Węgiel jest wykorzystywany głównie do produkcji energii elektrycznej. Według szacunków IEA niewielki wzrost o 1,1 procenta jest w całości spowodowany falami upałów w Azji, które zwiększyły zapotrzebowanie na chłodzenie pomieszczeń.
Wzrost cen ropy naftowej był jeszcze słabszy, częściowo z powodu popularności samochodów elektrycznych. W Chinach, od dawna będących głównym motorem popytu na ropę, popyt na paliwa na bazie ropy naftowej faktycznie spadł w 2024 r. Ogólny trend dla ropy naftowej i węgla prawdopodobnie utrzyma się ze względu na elektryfikację, powiedział Fischer – nawet jeśli spadek nie jest jeszcze widoczny.
Zapisy dotyczące odnawialnych źródeł energii i gazu
Żadne inne źródło energii nie zwiększyło swojej wydajności w takim stopniu, jak energia odnawialna; Stanowiły one ponad jedną trzecią wzrostu. Energia słoneczna jest jeszcze bardziej zaawansowana, ale coraz większą popularnością cieszy się również energia wiatrowa i wodna. Chiny po raz kolejny są na czele wyścigu: większość zainstalowanych odnawialnych źródeł energii została uruchomiona właśnie tutaj w zeszłym roku.
Wydajność wzrosła znacząco również w UE i USA. „Silna ekspansja energii słonecznej, wiatrowej, jądrowej i pojazdów elektrycznych osłabia związek między wzrostem gospodarczym a emisjami” – powiedział dyrektor wykonawczy Fatih Birol.
Popyt na gaz ziemny i energię odnawialną osiągnął rekordowo wysoki poziom. Po pierwsze dlatego, że w wielu krajach wykorzystuje się go zamiast ropy naftowej do wytwarzania energii elektrycznej. Po drugie, ponieważ popyt w przemyśle, także w Unii Europejskiej, zaczyna się poprawiać. Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) popyt na skroplony gaz ziemny (LNG), na który popyt istnieje również w Niemczech, prawdopodobnie będzie nadal rósł.
