Angela Merkel kształtuje politykę niemiecką i europejską od prawie 16 lat, królowa Elżbieta jest najdłużej urzędującą monarchinią na świecie, ma 95 lat i rządzi już 69 lat. Kiedy niedawno się panie spotkały, rozstania wisiały w powietrzu. Czas na zmianę kierownictwa – po obu stronach kanału.
Ale niektórym przywódcom trudno jest zrezygnować, nie tylko w polityce. Wielu managerów, którzy kochają swoją pracę, nie chce wracać do domu po sześćdziesiątce. Uprawiać róże? Golf? Zabawa z wnukami? Podczas, gdy jeszcze negocjujesz kontrakty, masz zadowolonych klientów, inicjujesz projekty, przenosisz fundusze, robisz interesy. I teraz? Tak po prostu zrezygnować na starość? To, co już jest bolesne dla wielu zwykłych pracowników, wydaje się być obciążeniem dla osób znajdujących się w centrum uwagi. Zatrzymać się? Nie do pomyślenia.
To nie jest kwestia wieku
Przykład Joachima Löwa, który odszedł po 15 latach pracy jako trener piłki nożnej. Chciał ustąpić z drugim wielkim tytułem po mundialu 2014, ale tylko jeden z siedmiu meczów jego drużyny w międzynarodowych rozgrywkach był przekonujący, wygrana 4:2 z Portugalią na obecnych mistrzostwach Europy. Niezbyt dobry rekord. Podsumowanie krytyki: „Brakowało mu środków, brakowało mu pomysłów, brakowało mu przekonania”. Auć! Czy są jakieś smutniejsze ostatnie słowa?
Wcale nie chodzi o wiek szefa – Löw ma tylko 61 lat. Jest wielu ludzi, którzy w połowie wieku czyli po 60., a nawet po 70. są nadal sprawni i prężni. Christine Lagarde miała ponad 60 lat, kiedy zaczęła pracę na najwyższym stanowisku w Europejskim Banku Centralnym, prezydent USA Joe Biden miał 78 lat, kiedy został prezydentem USA.
Decydującym czynnikiem jest długość pobytu w biurze. Po ponad 15 latach pracy nie tylko kanclerz federalny i trener narodowy wydają się wierzyć, że są niezastąpieni, ale także wielu przedsiębiorców. Mężczyźni tacy jak Wolfgang Grupp z Trigema, Erwin Müller z jego sieci drogerii, Michael Herz z Tchibo, Günther Fielmann z sieci okularowej o tej samej nazwie, Berthold Leibinger z Trumpf: wszyscy pracowali dłużej niż prawie wszyscy inni zatrudnieni jako topowy CEO.
Istnieją powody do ograniczenia umów z zarządem
Niektóre firmy szczycą się nawet wytrwałością swoich najlepszych ludzi. Obecny szef Bosch Volkmar Denner jest dopiero szósty po założycielu Robercie Boschu – chociaż firma ma prawie 135 lat. Generalnie jednak są powody, dla których kontrakty z zarządem zwykle wygasają po pięciu latach i muszą być wyraźnie przedłużone. Przykład Wirecard pokazuje, dlaczego: Markus Braun był dyrektorem generalnym dostawcy usług płatniczych przez ponad 18 lat. Nowy prezes szybko zauważyłby, że coś jest nie tak z bilansami – a także ze wszystkimi fuzjami, przejęciami i kontami zagranicznymi.
Wprawdzie przykład Wirecard jest skrajny, ale obowiązują następujące zasady: Należy regularnie przyglądać się strategii, rozwojowi biznesu i kwestiom zgodności. Dlatego w Kodeksie Ładu Korporacyjnego bardzo ważne jest, aby prezesi po wielu latach pełnienia funkcji prezesa kierowali się do rady nadzorczej swojego pracodawcy. Tam muszą sprawdzić, co następca robi ze swoim spadkiem – i jak dobrze coś takiego działa, widać w wielu rodzinnych firmach, w których patriarcha nie może odpuścić, a nowy nie może niczego ruszyć.
Alternatywy dla nudy
Tak naprawdę nie tylko firmy potrzebują dobrego, prężnego planowania sukcesji. Potrzebują też wyższej kadry kierowniczej – a raczej klarownego układu rezygnacyjnego, który pozwoli im pożegnać się z godnością, zanim wróble zagwiżdżą z dachów: „Stary musi odejść!”
Strach przed pustką i strach przed nudą sprawiają, że jest to trudne, dlatego najlepszym ludziom dobrze jest, aby pomyśleli z wyprzedzeniem o tym, co chcą zrobić, gdy kończy się praca operacyjna. W końcu róże, golf i wnuki to nie jedyne opcje dla doświadczonego szefa. Każdy, kto nie jest pruderyjny i nie musi przesuwać milionów w sprzedaży i setek pracowników, może zostać członkiem rady nadzorczej innej firmy, zatrudnić jako konsultant, założyć start-up lub wesprzeć istniejący, sprofesjonalizować radę doradczą organizacji pozarządowych. Przyjmuj zadania dydaktyczne, pisz książki lub pomagaj w znalezieniu odpowiednich obiektów do przejęcia dla Spacs. Coś lepszego niż trzymanie się fotela, dopóki nie stanie się to krępujące i często żenujące.
Andrzej Mroziński
