Nadzieja na urwanie się, gdy jest szczególnie gorąco, kołatała się w głowie od czasów szkolnych. Ale czy jest coś takiego w biurze? Kobiety w ciąży cieszą się szczególną ochroną, a co z obowiązkiem noszenia maski, gdy trudno jest oddychać powietrzem? Michael Fuhlrott, prawnik specjalizujący się w prawie pracy z Hamburga, odpowiada na najważniejsze pytania.
Jakie są przepisy dotyczące temperatur w miejscu pracy?
Pierwszą rzeczą, która ma znaczenie, jest to, jak gorąco jest w pracy. Nawet temperatura na zewnątrz znacznie powyżej 30 stopni ma drugorzędne znaczenie, jeśli biuro jest dobrze chłodzone. Obowiązuje tu bowiem następująca zasada: Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie miejsca pracy temperatura w biurze nie powinna być wyższa niż 26 stopni. W szczególnych przypadkach, do których zaliczają się również dni letnie, pracownicy muszą pracować w temperaturze pokojowej 35 stopni i więcej. Pracodawca musi jednak wtedy podjąć środki ochronne . W zależności od temperatury mogą to być żaluzje, wentylatory lub przerwy cieplne.
Jak należy chronić pracowników?
Rozporządzenie w sprawie miejsc pracy stanowi, że firmy muszą chronić okna, świetliki lub szklane ściany przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. Jeśli nadal jest nieznośnie gorąco, pracownicy powinni poinformować o tym swojego szefa lub skontaktować się z radą zakładową. „Jeśli pracodawca nic nie zrobi, ultima ratio byłoby poinformowanie Urzędu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy lub Inspekcji Handlowej” – mówi Fuhlrott. Przede wszystkim jednak pracodawca musi podjąć wszelkie możliwe środki, aby zapobiec upałom – a pracownik musi dać pracodawcy taką możliwość.
Czy można dostosować godziny pracy?
Jeśli firma ma taką możliwość, Federalny Instytut Bezpieczeństwa i Higieny Pracy zaleca dostosowanie czasu pracy i przerw do wysokich temperatur. Pracę można przenieść na chłodniejsze wczesne poranki lub późne wieczory – może to mieć sens również w biurze. Ponadto powinno być kilka dodatkowych krótkich przerw spędzonych w chłodniejszych miejscach. W przypadku korekty godzin pracy rada zakładowa ma również prawo do współdecydowania, o ile takie istnieje w firmie.
Jak chronią się ludzie pracujący na zewnątrz?
Osoby, które dużo pracują na zewnątrz, na przykład na budowie, muszą być chronione przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. Pracodawcy mogą naciągnąć żagle przeciwsłoneczne lub zapewnić odzież ochronną, taką jak czapki. „Pracodawca musi rozważyć, jak intensywne muszą być środki w każdym indywidualnym przypadku”, mówi Fuhlrott. Zawsze należy zapewnić ochronę przeciwsłoneczną o wysokim współczynniku ochrony przeciwsłonecznej lub bezpłatną wodę. Pracownicy powinni nosić okulary przeciwsłoneczne, aby chronić oczy – w przeciwnym razie istnieje ryzyko wystąpienia zaćmy na dłuższą metę.
Czy obowiązkowe jest noszenie maski, gdy jest szczególnie gorąco?
„Jeśli istnieje wymóg maski, dotyczy to również wzrostu temperatury”, mówi prawnik pracy Fuhlrott. Nawet jeśli, z wyjątkiem niektórych obszarów, noszenie maski rzadko jest obowiązkowe. Powinno być jasne, że w szpitalach lub domach opieki, nawet gdy jest gorąco, ochrona pacjentów ma pierwszeństwo i maska musi pozostać otwarta. W firmach, w których tylko firma uregulowała, że nadal należy nosić maskę, „można się spierać, czy przy 35 stopniach ochrona zdrowia jednostki jest ważniejsza niż ochrona zdrowia zbiorowego” – mówi Fuhlrott. Oczywiście zawsze można temu przeciwdziałać innymi środkami: np. robiąc więcej przerw lub pracując w różnym czasie, aby wyrównać obowiązek noszenia masek.
A jeśli w domowym biurze zrobi się zbyt ciepło, czy mam przerwę od upału?
Przede wszystkim należy dokonać rozróżnienia: czy pracownicy mogą pracować tylko z domu, czy firma jest zamknięta w biurze domowym? Jeśli nie ma możliwości przeniesienia się z domu do klimatyzowanych pomieszczeń firmowych, pracownik musi zadbać o to, aby temperatura we własnych czterech ścianach była przyjemna i aby mógł wykonywać swoją pracę. Jeżeli w umowie o pracę uzgodniono biuro domowe, początkowo nie obowiązują przepisy dotyczące temperatury zawarte w rozporządzeniu w sprawie miejsc pracy. Główna odpowiedzialność za ochronę przed wysoką temperaturą i gotowość do pracy własnych czterech ścian podczas pracy poza biurem spoczywa na pracowniku.
Jeśli uruchamiam klimatyzator, kosztuje to prąd. Czy mogę otrzymać zwrot kosztów od mojego pracodawcy?
„To zależy w dużej mierze od indywidualnych przepisów, które pracodawcy ustanowili ze swoimi pracownikami”, mówi Fuhlrott. Tutaj elektryczność i inne koszty zużycia byłyby opłacane regularnie. Jeśli w firmie nic nie jest uregulowane, to obowiązuje zasada, że pracownicy sami są odpowiedzialni za utrzymanie w pomieszczeniu na tyle chłodnego, by móc w nim pracować. Nie ma szczególnych przepisów dotyczących pracy mobilnej.
Czy pracodawca musi zapewnić mi chłodniejsze miejsce pracy?
Jeśli są biura klimatyzowane, to z pewnością są dobrą alternatywą w upalnym upale – w przeciwnym razie odpowiedzialność spoczywa na pracownikach. Przynajmniej wtedy, gdy uzgodniono umownie biuro domowe lub pracę mobilną.
A w przypadku pracy mobilnej: tutaj mogę również wykonywać swoją pracę w parku lub na odkrytym basenie, prawda?
„W rzeczywistości możesz pracować w parku, na odkrytym basenie lub w kawiarni, jeśli uzgodniono pracę mobilną”, mówi Fuhlrott. Najważniejsze jest to, że oczekujące zadania można wykonać bez problemów. Aby nie działo się to bez zasad, pracodawca może ustalić wytyczne dotyczące pracy mobilnej. Jeśli w firmie działa rada zakładowa, zasady pracy mobilnej są albo udokumentowane w umowie zakładowej, albo, w przypadku braku reprezentacji pracowniczej, ustalane indywidualnie z pracownikiem. Zasady stanowią na przykład, że zapewniono, że poufne rozmowy nie będą mogły być podsłuchane lub dokumenty nie mogą być przeglądane przez nieznajomych bez dalszych ceregieli.
Czy na basenie zewnętrznym nie jest problemem, jeśli pracuję z wrażliwymi danymi z otwartych sieci WLAN?
Tutaj również chodzi o wspomniane przed chwilą umowy pracodawców dotyczące pracy mobilnej. „A nawet jeśli nie istnieją, jako pracownik muszę mieć świadomość, że nie mogę pracować z bardzo wrażliwymi danymi w otwartej sieci WLAN”, mówi Fuhlrott. Alternatywą byłby hotspot za pośrednictwem firmowego telefonu komórkowego.
Co mogą zrobić kobiety w ciąży?
Kobiety w ciąży, matki karmiące lub pracownicy, którzy mogą udowodnić problemy zdrowotne zaświadczeniem, mogą poprosić pracodawcę o utrzymanie określonej temperatury pokojowej. Jeśli pracodawca nie może zapewnić chłodzenia, ma prawo do płatnego urlopu w wyjątkowo upalne dni. Jeśli na przykład upał powoduje problemy z krążeniem i nie możesz dłużej pracować, jesteś regularnie »choroba«.
Co się stanie, jeśli zanieczyszczenie ozonem jest zbyt wysokie?
W przypadku przekroczenia wartości ozonu lub zauważenia smogu letniego firmy muszą stosować się do zaleceń Urzędu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy lub Inspekcji Handlowej, w zależności od landu. W szczególności należy wówczas ograniczyć ciężką pracę. Federalna Agencja Środowiska dostarcza dane pomiarowe i instrukcje, jak się zachować.
Czy rodzice dzieci pozostających na utrzymaniu mogą wrócić do domu?
Kiedy szkoła uzna, że na naukę jest zbyt gorąco, wielu pracujących rodziców napotyka problem. Dzieci zostają odesłane do domu i pozbawione opieki. »Zasadniczo rodzice mają tutaj prawo do wolnego. Prawo do wynagrodzenia niekoniecznie musi zostać utracone. Zależy to od odpowiedniego zatrudnienia lub układu zbiorowego”, mówi Fuhlrott. Jednak rodzice najpierw musieliby postarać się o opiekę nad dziećmi. Zwolnienie jest tylko ostatnią opcją i zależy również od wieku dzieci. „Tutaj granica wynosi dwanaście lat, podobnie jak w przypadku zasiłku chorobowego na dziecko” – mówi Fuhlrott.
Kiedy dzieci w wieku szkolnym mają przerwę na ciepło?
W Niemczech nie ma jednolitego uregulowania, czy istnieje okres wolny od upałów i kto o nim decyduje. „Temat nie jest skoordynowany między krajami” – mówi Konferencja Ministrów Edukacji.
