Dwupiętrowa maszyna o charakterystycznej, garbatej sylwetce była pierwszym samolotem dalekiego zasięgu, który sprawił, że latanie stało się biznesem masowym. Po 53 latach Boeing wycofuje teraz czterosilnikową ikonę lotnictwa – pod taką samą presją ekonomiczną, która pomogła wprowadzić ją na świat: bardziej ekonomiczne dwusilnikowe odrzutowce kładą kres dominacji jumbo. Pan American Airways odebrał pierwszego Boeinga 747, amerykańskie linie lotnicze Atlas Air otrzymają we wtorek ostatni model w Seattle, wyposażony jako samolot transportowy.
„Jest dostojny na ziemi, jest imponujący”, wspomina 64-letni Bruce Dickinson , wokalista heavy metalowego zespołu Iron Maiden, który jako wyszkolony pilot linii lotniczych nadał specjalnie pomalowanemu 747 podczas trasy w 2016 roku przydomek „Ed Force One”. ” pilotował się. W powietrzu masywny odrzutowiec jest zaskakująco zwrotny i zdolny do manewrów zwrotnych, a jego powrót na ziemię jest łatwy i płynny. „To jak lądowanie na fotelu” – powiedział Dickinson.
Zaprojektowany pod koniec lat 60. XX wieku, aby sprostać potrzebom masowej turystyki, dziób i górne pokłady pierwszego na świecie szerokokadłubowego odrzutowca o dwóch przejściach stały się najbardziej luksusowym klubem ponad chmurami. Ale to pozornie niekończące się rzędy na dolnym pokładzie zmieniły sposób podróżowania. „To był TEN samolot, który wprowadził latanie do klasy średniej w Stanach Zjednoczonych ” — wyjaśnia Ben Smith (51 l.), dyrektor generalny Air France-KLM. „Przed 747 przeciętna rodzina nie mogła tanio latać z USA do Europy”.
Wielu znanych pasażerów siedziało na 747. Jako stewardesa w Pan Am , Linda Freier obsługiwała pasażerów od Michaela Jacksona po Matkę Teresę . „Była niesamowita różnorodność pasażerów. Ludzie, którzy byli dobrze ubrani i ludzie, którzy mieli bardzo mało i wydali wszystko, co mieli na ten bilet”. Od czasu, gdy pierwszy Boeing 747 wystartował z Nowego Jorku 22 stycznia 1970 r. z opóźnieniem spowodowanym awarią silnika, w największym odrzutowcu dalekiego zasięgu mogło pomieścić od 350 do 400 pasażerów dwa razy więcej niż wcześniej. Według historyka lotnictwa, Maxa Kingsleya-Jonesa , samoloty przede wszystkim umożliwiły masowy rynek .
Założyciel Pan-Am, Juan Trippe , próbował obniżyć koszty dzięki większej liczbie miejsc. Podczas wyprawy na ryby rzucił wyzwanie ówczesnemu prezydentowi Boeinga Williamowi Allenowi , aby zbudował coś, co przyćmiłoby 707. Allen zatrudnił legendarnego inżyniera Joe Suttera . Zespołowi Suttera, znanemu jako „Iniemamocni”, zajęło zaledwie 28 miesięcy opracowanie 747 przed jego dziewiczym lotem 9 lutego 1969 roku.
Chociaż 747 ostatecznie stał się dojną krową, jego wczesne lata były pełne problemów. Koszty rozwoju w wysokości miliarda dolarów prawie doprowadziły Boeinga do bankructwa. Po spadku zamówień podczas kryzysu naftowego lat 70. samolot osiągnął swój szczyt w 1989 r., kiedy Boeing wprowadził 747-400 z nowymi silnikami i lżejszymi materiałami. Doskonale nadawał się również do zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania na loty transpacyficzne.
Ale dzięki postępowi technologicznemu dwusilnikowe odrzutowce dogoniły pod względem zasięgu i pojemności – po niższych kosztach dzięki mniejszemu zużyciu nafty. Fakt, że 747 nadal często można zobaczyć na niebie, wynika również z opóźnień w rozwoju nowego topowego modelu Boeinga 777X. Po wielokrotnych opóźnieniach nie rozpocznie się to przed 2025 r. „Niestety, pod względem imponującej technologii, dużej pojemności i ekonomii, ten 747 stawia 747 w tyle” – powiedział Richard Aboulafia , dyrektor zarządzający AeroDynamic Advisory.
Ekspert ds. linii lotniczych, Sam Chui , pisze, że „Królowa przestworzy” nadal obsługuje sześć pasażerskich linii lotniczych . Lufthansa obsługuje 27 modeli 747-8 i 747-400 – według blogera Chui, największa flota ze wszystkich linii lotniczych . Jumbo będzie również przez wiele lat poruszał się po drogach jako frachtowiec. I pozostaje samolotem prezydenckim, Air Force One, ponieważ używany jest na niego przerabiany. „To był jeden z cudów współczesnej epoki przemysłowej”, mówi Aboulafia, „ale to nie jest wiek cudów, to wiek ekonomii”.
