Z badania wynika, że w firmach rodzinnych nadal brakuje kobiet na stanowiskach kierowniczych. Niewielki rozwój obserwuje się także w zakresie zatrudnienia matek. Bardzo niewiele kobiet wciąż dociera na najwyższe stanowiska w niemieckich firmach rodzinnych. Według badania fundacji non-profit Allbright Foundation na początku marca 2024 roku w 100 firmach rodzinnych o najwyższej sprzedaży odsetek kobiet na stanowiskach kierowniczych wynosił zaledwie 12,6 proc.
Oznacza to, że od ostatniego badania dwa lata temu odsetek kobiet wzrósł o cztery punkty procentowe, ale pozostaje znacznie niższy niż w 160 spółkach z rodziny DAX, gdzie wynosi średnio 19 proc. „Jeśli firmy rodzinne chcą pozostać atrakcyjnymi pracodawcami, to najwyższy czas” – komentowali wyniki badania dyrektorzy zarządzający Fundacji Allbright, Wiebke Ankersen i Christian Berg.
„Właściciele 100 największych firm rodzinnych dopiero teraz zaczynają nadawać tej kwestii strategiczny priorytet” – wynika z opublikowanego właśnie badania. Równość szans i różnorodność w zarządzaniu są od lat w programie spółek giełdowych – odsetek kobiet w zarządach 40 największych spółek giełdowych DAX wynosi 23,7 proc., czyli prawie dwukrotnie więcej niż w firmach rodzinnych.
Większa przejrzystość mogłaby pomóc
Im większa przejrzystość firmy i wpływ podmiotów spoza rodziny, tym większy udział kobiet w zarządach. W notowanych na giełdzie firmach rodzinnych, takich jak Volkswagen, Henkel czy Merck, odsetek kobiet wynosi 19,6 proc., czyli prawie dwukrotnie więcej niż w nienotowanych na giełdzie firmach rodzinnych (10,6 proc.). „Tradycyjne prywatne firmy rodzinne miały jak dotąd trudności z pozyskaniem większej liczby kobiet na stanowiska kierownicze – czy to w aktywnym zarządzaniu, czy w komitetach kontrolnych” – wyjaśniły Ankersen i Berg.
Prawie połowa firm ma w zarządzie co najmniej jedną kobietę . Jednak nadal istnieją firmy rodzinne z dużymi zespołami zarządzającymi, w których nie ma ani jednej kobiety – jak Fressnapf, Grupa Schwarz i Diehl. Potężne stanowiska kierownicze w rodzinie właścicieli nadal będą powierzane mężczyznom – tylko w dwóch dużych firmach rodzinnych kobiety znajdowały się na szczycie kadry zarządzającej.
Allbright: Zarząd jest średnio niezbyt zróżnicowany
Ogólnie rzecz biorąc, według Fundacji Allbright, przeciętny członek zarządu nie był bardzo zróżnicowany. Zatem 87,4 procent członków zarządu stanowili mężczyźni, 89 procent Niemcy, około połowa (49 procent) posiadała wykształcenie ekonomiczne, a jeden na piętnastu dyrektorów zarządzających nazywał się Stefan.
Typowy dyrektor generalny ma również tendencję do awansowania ludzi, którzy są do niego bardzo podobni. „Nadchodząca zmiana pokoleniowa w wielu rodzinach biznesowych to szansa na szybkie wprowadzenie znacznie większej liczby kobiet na stanowiska kierownicze” – stwierdziły Ankersen i Berg. Niemiecko-szwedzka Fundacja Allbright opowiada się za większą liczbą kobiet i różnorodnością na stanowiskach kierowniczych w biznesie.
Tylko nieznacznie wzrasta odsetek pracujących matek
Liczba pracujących matek z młodszymi dziećmi na rynku pracy wzrosła w ostatnich latach jedynie nieznacznie. Jak wynika z najnowszych danych Federalnego Urzędu Statystycznego, które ocenił Prognos AG, w zeszłym roku 74 proc. matek z najmłodszym dzieckiem w wieku od trzech do sześciu lat było zatrudnionych – jeszcze pięć lat temu w okresie przedpandemicznym rok 2019. W poprzednich latach 2022 i 2021 wskaźniki te wynosiły odpowiednio 73 i 72 proc. – a zatem tylko nieco poniżej wartości z roku poprzedniego, jak pokazują dalej dane dostępne Niemieckiej Agencji Prasowej.
Dziesięć lat wcześniej, w 2013 roku, odsetek ten wynosił 70 proc., a więc zaledwie o kilka punktów procentowych różnił się od wskaźnika z ubiegłego roku. Wzrost jest nieco wyraźniejszy w porównaniu z 2008 r.: w tamtym czasie wskaźnik zatrudnienia matek z co najmniej jednym dzieckiem w wieku od trzech do sześciu lat nadal wynosił 64%.
Podobny rozwój występuje w przypadku matek z najmłodszym dzieckiem w wieku od roku do trzech lat. Wskaźnik ich zatrudnienia wzrósł nieco bardziej znacząco od 2008 r., z 41 do poprzedniego najwyższego poziomu 54 procent w zeszłym roku. Z danych wynika jednak, że szczyt ten został osiągnięty już w 2022 r. Wzrost jest także umiarkowany w porównaniu do dziesięciu lat: w 2013 r. odsetek matek z co najmniej jednym dzieckiem w najmłodszej grupie wiekowej wyniósł 49 proc.
Największy hamulec w zatrudnieniu: brak miejsc w przedszkolach
Z analizy Prognos wynika, że większość matek nadal pracuje w niepełnym wymiarze godzin – nawet jeśli liczba godzin pracy wzrosła od 2008 roku. O ile w 2008 r. jedenaście procent matek z dziećmi w wieku od trzech do sześciu lat pracowało do 36 godzin tygodniowo, o tyle w roku 2023 odsetek ten wzrósł już do 20 procent.
Nieznacznie wzrosła także liczba matek pracujących powyżej 36 godzin tygodniowo w przypadku najmłodszego dziecka w wieku od trzech do sześciu lat – z 14 (2013 r.) do 16 proc. w roku ubiegłym. W przypadku matek z jeszcze młodszymi dziećmi wskaźnik ten wynosi nadal 11 proc. – a więc na poziomie z 2013 roku.
Od lat jedną z największych przeszkód w zatrudnieniu matek jest powolny rozwój placówek opieki nad dziećmi w całych Niemczech. Według badania Bertelsmanna przeprowadzonego jesienią ubiegłego roku w Niemczech brakuje około 430 000 miejsc opieki dziennej, pomimo ustawowego prawa do miejsca opieki nad dziećmi.
Autorzy badania dostrzegają także potrzebę nadrobienia zaległości w zakresie zaangażowania ojców w rodzinę. „Rola matek znacznie się zmieniła, ale ojcowie nie przejmowali w tym samym stopniu większej odpowiedzialności za codzienne życie rodzinne” – czytamy.
