Pracodawca ma prawo obniżyć nasze wynagrodzenie, jeśli znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Może to zrobić także wtedy, gdy wykonujemy swoje obowiązki nierzetelnie. Jeśli przełożony chce zmienić w umowie zapis dotyczący wynagrodzenia, powinien zaproponować porozumienie lub wręczyć wypowiedzenie zmieniające.
Zgodnie z kodeksem pracy (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141) obniżenie pensji pracownika jest dopuszczalne tylko w określonych okolicznościach, takich jak:
Problemy finansowe firmy
Możliwość obniżenia pensji w razie trudności finansowych przedsiębiorstwa wynika z ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących ochrony miejsc pracy (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20130001291). Nowe warunki zatrudnienia, związane np. z wysokością wynagrodzenia, powinny zostać wskazane w regulacjach wewnątrzzakładowych, po wcześniejszych konsultacjach pracodawcy ze związkami zawodowymi.
Zmiana stanowiska pracy
Obniżka wynagrodzenia może wynikać także z przeniesienia na inne stanowisko pracy, np. w związku z przebytą chorobą. W takiej sytuacji mamy prawo do zasiłku wyrównawczego. Maksymalny okres pobierania świadczenia to 24 miesiące. Inny powód redukcji pensji to zmniejszenie zakresu obowiązków o zadania zlecone zewnętrznej firmie.
Nierówności pomiędzy pracownikami wykonującymi podobne obowiązki
Przyczyna, ze względu na którą dochodzi do obniżki wynagrodzenia, to także przestrzeganie zasady równego traktowania. Pracownicy wykonujący podobne zadania i posiadający zbliżone doświadczenie oraz staż pracy powinni otrzymywać jednakowe pensje. Nierówności w tym zakresie mogą ujawnić się np. po połączeniu działów w firmie.
Niedbałe wykonywanie pracy
Zmniejszenie pensji może być wykorzystane jako środek dyscyplinujący i może wynikać z postawy pracownika. Wykonywanie powierzonych zadań bez zaangażowania i z niesatysfakcjonującym skutkiem pociąga za sobą konsekwencje nie tylko w akordowym systemie wynagradzania. Z kodeksu pracy wynika, że wymiar wynagrodzenia zależy od kwalifikacji, ale również od ilości i jakości pracy.
Potrącenia
Pensja może być obniżona również o zaliczki, kary czy raty pożyczek. W pewnych okolicznościach pracodawca ma prawo nie wypłacać wynagrodzenia. Chodzi np. o takie sytuacje, jak postój, który nastąpił z winy pracownika – ze względu na niedbałość czy niewłaściwą eksploatację maszyny.
Jak obniżyć poziom wynagrodzenia?
Pracodawca nie musi zmieniać warunków zatrudnienia, jeśli chce dokonać potrąceń z wynagrodzenia (https://zarobki.pracuj.pl/zarobki-i-prawo-pracy/potracenia-z-wynagrodzenia-abc). W pozostałych przypadkach, takich jak np. przeniesienie na inne stanowisko czy niedbałe wykonywanie pracy, niezbędne jest porozumienie lub wypowiedzenie zmieniające (https://porady.pracuj.pl/jak-zmienic-warunki-umowy-o-prace/). Pracownik nie musi akceptować nowych warunków płacowych, ale w takiej sytuacji umowa ulega rozwiązaniu. Niektórym grupom zatrudnionych przysługuje ochrona przed wypowiedzeniem zmieniającym. Chodzi m.in. o osoby w wieku przedemerytalnym oraz pracownice w ciąży.
